บทคัดย่อ

             วิทยานิพนธ์นี้มีวัตถุประสงค์ของการวิจัย 3 ข้อ คือ เพื่อศึกษากระบวนการเรียนรู้เพื่อพัฒนาจริยธรรมตามหลักพระพุทธศาสนา  เพื่อศึกษาสภาพปัญหาในกระบวนการพัฒนาจริยธรรมของนักเรียน  ในโรงเรียนตำบลหาดแพง  อำเภอศรีสงคราม  จังหวัดนครพนม  เพื่อประยุกต์ใช้หลักพุทธธรรมในกระบวนการเรียนรู้ เพื่อพัฒนาจริยธรรมให้กับนักเรียน  ในโรงเรียนตำบลหาดแพง  อำเภอศรีสงคราม  จังหวัดนครพนม  การวิจัยนี้เป็นการวิจัยเชิงคุณภาพ  โดยการศึกษาจากพระไตรปิฎกและคัมภีร์ต่างๆ  ทางพุทธศาสนา  ตลอดจนเอกสารงานวิชาการ  งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง  รวมทั้งศึกษาข้อมูลจากพื้นที่วิจัย  โดยนำมาวิเคราะห์เพื่อการวิจัยในครั้งนี้

             ผลการวิจัยพบว่า   การพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมให้กับนักเรียนนั้น  มีความจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องพัฒนาให้ครอบคลุมทั้ง  ๔  ด้านหลักใหญ่ๆคือ  การพัฒนาทางด้านกาย  การพัฒนาทางด้านศีล  การพัฒนาทางด้านจิต  และการพัฒนาทางด้านปัญญา  ที่เรียกว่า  ภาวนา 4  โดยการนำเอาหลักธรรมทางพระพุทธศาสนา  ที่กล่าวมาแล้วข้างต้นคือ  หลักไตรสิกขา  ศีล  สมาธิ  ปัญญา  โดยการนำเอาเนื้อหาของ  อริยมรรค ๘  ซึ่งมีองค์ประกอบทั้ง  ๘  ประการ  มาเป็นวิธีการพัฒนาจริยธรรมให้กับนักเรียน  เพื่อประโยชน์แก่ตัวของนักเรียนเองที่จะได้เรียนรู้และเข้าใจหลักในการดำเนินชีวิตที่ถูกต้องและดีงาม  ซึ่งจะส่งผลต่อสังคมส่วนรวมโดยตรงและก่อให้เกิดการพัฒนาประเทศชาติได้อย่างมีประสิทธิภาพ

               มนุษย์ทุกคนจึงจำเป็นอย่างมากในการศึกษาเรียนรู้  เพื่อให้เกิดความรู้แจ้ง  เห็นถูกต้องตามความเป็นจริง  โดยอาศัยหลักไตรสิกขา  คือ  ศีล  สมาธิ  ปัญญา  เป็นหลักการในการพัฒนาเพื่อนำไปสู่ขบวนการพัฒนาคุณธรรมจริยธรรมให้เป็นรูปธรรม  ตามแนวทางของพุทธศาสนาที่วางหลักเอาไว้  เพื่อฝึกหัดพัฒนาทางด้านกาย  ด้านจิตใจ  และด้านปัญญา  ให้นำไปสู่ความประพฤติที่ดี  มีคุณธรรมจริยธรรม เคารพกฎหมาย จารีต ประเพณีวัฒนธรรม  ในแต่ละท้องถิ่นของตนเอง ตั้งอยู่ในกฎระเบียบวินัย/ศีล   และการพัฒนาทางด้านจิตใจ  เพื่อให้มีความเมตตาเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ต่อเพื่อนมนุษย์ด้วยกัน  ไม่เบียดเบียนซึ่งกันและกันอันเป็นบ่อเกิดแห่งความแตกแยก  ทะเลาะวิวาท  สร้างความร้าวฉานให้เกิดขึ้นในหมู่คณะ  ชุมชน  สังคม  และสุดท้ายการพัฒนาทางด้านปัญญา  เพื่อให้สมบูรณ์บริบูรณ์พร้อมที่จะนำไปใช้ให้เกิดประโยชน์สูงสุดเพื่อสุขแห่งตนเอง ผู้อื่น และสังคมส่วนรวม  ทำให้เกิดมีประสิทธิภาพสัมฤทธิ์ผลต่อการพัฒนา  เพื่อยังความสงบสุขให้เกิดขึ้นในครอบครัว  ชุมชน  และสังคมส่วนรวม  จึงจะเป็นสังคมที่พัฒนาอย่างยั่งยืนแท้จริง

           หลักไตรสิกขา  ศีล  สมาธิ  ปัญญา  ซึ่งเป็นหลักการในการพัฒนาจริยธรรมของนักเรียน  โดยกระบวนการพัฒนาจะต้องพัฒนารอบด้านทั้ง  4  ด้านไปพร้อมกัน  ซึ่งเรียกว่า ภาวนา ๔  คือ การปฏิบัติ  ด้านกาย  ด้านศีล  ด้านสมาธิ  ด้านปัญญา  โดยนำทั้งหลักการไตรสิกขา  และกระบวนการพัฒนา ภาวนา 4  มาประยุกต์และบูรณาการเข้ากับกลุ่มสาระการเรียนรู้ทั้ง  8  กลุ่ม  จึงจะเป็นการพัฒนาที่สมบูรณ์  ทั้งในด้านความรู้  คุณธรรมและจริยธรรม  ไปพร้อมๆกัน  อันจะเป็นผลทำให้เด็กนักเรียนได้รับการปลูกฝังคุณธรรมและจริยธรรม  แบบสันติวิธี  ที่เรียกกันว่า  ภาวิต  4  คือ  ผู้มีกาย  มีศีล  มีสมาธิ  มีปัญญา  อันพัฒนาแล้ว

ดาวน์โหลด